عدس در طب سنتی: از خاصیت تا ضرر
عدس در طب سنتی: از خاصیت تا ضرر
به خواص عدس در طب سنتی اشارات زیادی شده است اما باید توجه داشت که در کنار این خواص عدس ضررهایی نیز دارد که در هنگام مصرف باید به آنها نیز توجه کرد.
پیامبرخدا (ص) می فرمایند: «بر شما باد عدس چرا كه دل را نازك می كند و اشك را افزون می سازد و هفتاد پیامبر آن را پاك دانسته‌اند كه آخرینشان عیسی بن مریم (ع) است».
در جای دیگری نقل شده است كه عدس خود برتربینی را از میان می برد و خوراك نیكان است. حضرت علی (ع) و امام صادق (ع) نیز دركتاب كافی در مورد عدس می فرمایند: «دل را نازك می كند و اشك را افزون می سازد».
عدس مزاج سرد و خشكی دارد و از دیدگاه طب سنتی جزء غذاهایی است كه برای افراد سرد مزاج مخصوصا دارای مزاج سرد وخشك توصیه نمی شود و یا این افراد باید بسیار كم عدس مصرف كنند.
هضم عدس خصوصا برای معده های ضعیف مشكل است. دراثر هضم عدس در سیستم گوارش ماده سودای زیاد تولید می شود و همان گونه كه قبلا گفته شده است سودا یكی از اخلاط چهارگانه بدن است كه به دنبال هضم غذا در بدن تولید می شود. سودا ماده ای است غلیظ، سنگین و سیاهرنگ كه اگر بیش از حد تولید شود عوارضی چون گرفتگی عضلات، موهای زائد، لكها و خالهای تیره پوستی، تغییر حالت یا شكستن ناخنها، اختلال خواب یا كابوس و همچنین غم و اندوه را افزایش می دهد.
بنابر این در حد كم برای افرادی كه اصلا غمگین نمی شوند یا نمی توانند گریه کنند می تواند مفید باشد، مخصوصا برای گرم مزاجان و شاید یكی از دلایل احادیث ذكر شده مبنی بر افزایش اشك و یا اینكه دل را نازك می كند همین باشد.
عدس به دلیل مزاج سرد، برای گرم مزاجان عارضه كمتری دارد و یا مفید است. مثلا از غلبه صفرا و اصطلاحا گرمی در بدن جلوگیری می كند. پس در فصول گرم مصرف آن بیشتر توصیه می شود.
همچنین كسانی كه جوش و یا دملهای پوستی ناشی از گرمی مزاج دارند عدس بخورند. عدسی كه همراه با آبغوره یا كمی سركه و مقداری گلپر استفاده شود برای بیماریهای ناشی از گرمی بسیار مناسب است.
عدس تا حدودی قابض است و به دلیل افزایش ماده سودا، زمینه بروز واریس، هموروئید و توده های درون اعضا و زیر پوست را هموار می كند. برخی از این توده ها در بعضی از انسانها در طولانی مدت به شرطی كه سبك زندگی سالمی نداشته باشند ممكن است سرطانی شوند.
اگر در مصرف عدس زیاده روی شود مخصوصا در مزاجهای سرد و خشك باعث افزایش فكر و خیال، توهم، بدبینی، ترس و وحشت و یا اصطلاحا مالیخولیا خواهد شد. مصلح عدس كه میتوان در غذاهای حاوی عدس یا عدسی استفاده كرد گلپر، پودر زیره و یا گیاهانی چون افتیمون، هلیله سیاه و یا بسفایج است.
اینها گیاهانی هستند كه ماده سودا را از بدن دفع می كنند و عوارض عدس را از بین می برند اما چون جزء داروهای گیاهی هستند باید توسط پزشك تجویز شوند؛ ولی ساده‌ترین طرز مصرف این گیاهان به این صورت است كه یك قاشق غذاخوری از افتیمون یا بسفایج را در یك لیوان آب جوش ریخته و درب آنرا گذاشته تا دم بكشد، بعد آن را صاف كرده و مثلا یك ساعت بعد ازمصرف غذایی كه عدسی داشته و یا شب هنگام میل كنند.
