دوغ مناسب برای مهار صفرا، كاهش حرارت بدن، معده و كبد

دوغ مناسب برای مهار صفرا، كاهش حرارت بدن، معده و كبد

طبیعت و مزاج دوغ سرد و تر است كه تری آن غالب است و به نسبت، هر چه دوغ ترش‌تر و رقیق تر باشد، سردی و تری آن افزون‌تر است.

بهترین دوغ، نوع تازه آن است كه با افزودن آب به ماست حاصل از شیر گاو و بدنبال عملیات مشکه زدن (به شیوه سنتی در پوست بز یا به شیوه جدید توسط ماشین های چرخنده) و جداشدن چربی آن به دست می آید؛ اصطلاحاً به این نوع دوغ، دوغ «مشكه» می‌گویند.

بر اثر این تکان ها و چرخش سریع دوغ، چربی آن متمرکز و جدا شده که همان «کره گاو» است و اگر آن را به ملایمت ذوب کرده و رسوبات و کف آن جدا شود، مایع زرد و شفافی حاصل شده که همان روغن طبیعی گاو خواهد بود.

طبیعت و مزاج دوغ سرد و تر است كه تری آن غالب است و به نسبت، هر چه دوغ ترش‌تر و رقیق تر باشد، سردی و تری آن افزون‌تر است. پس مصرف دوغ (حتی ترش آن) برای افرادی‌كه طبع گرم و مخصوصا خشك دارند مفید است و اگر مزاج شخص سرد و مخصوصا تر باشد نباید دوغ آن هم از نوع ترش مصرف كند.

بدیهی است مصرف دوغ در فصول و اماکن گرم بیشتر تجویز می شود و برعکس. خواصی كه برای دوغ برشمردیم موجب مهار صفرا و كاهش حرارت بدن، معده و كبد می‌شود و خوردن آنها برای افرادی كه حرارت درونی زیادی دارند و جوش‌های پوستی ناشی از گرمی و صفرا در آنها بیشتر است و همچنین همیشه احساس تشنگی می‌كنند، بسیار توصیه می‌شود؛ پس در افرادی كه تجربه جوش‌های مكرر دارند و همچنین تشنگی‌هایی كه با نوشیدن آب رفع نمی‌شود (بخصوص در فصول گرم و نیز ماه رمضان) دوغ نوشیدنی‌ بسیار مفیدی است.

به همین دلایل، نوشیدن دوغ رقیق و کمی ترش باعث کاهش تب مخصوصا در گرم مزاجان می شود. مسلماً افزودن نمك یا سبزیجاتی نظیر نعناع یا موسیر یا آویشن (كه طبع گرم دارند) از میزان سردی و تری دوغ كم می‌كنند.

باید در اینجا متذكر شد كه مصرف دوغ بعلت افزایش تری بدن باعث بروز درجاتی از چاقی مخصوصا در افراد با مزاج سرد و تر می‌شود؛ در واقع باعث تجمع رطوبات و پف آلودگی بدن می گردد.

یكی از غذاهایی كه در قدیم متداول بوده و بهتر است دوباره مصرف آن در فصول و اقالیم گرم رونق گیرد، آب دوغ خیار است.

این خوردنی سالم و مفید، هم غذائیت دارد، هم خنکی و رطوبت. از بهترین خوردنی ها در تابستان بوده و می توان با افزودن مواد مختلفی به آن (مغز گردو، سبزیجات مختلف، موسیر، کشمش و مویز، سیب و به، نان سبوس دار و …) روی اثرات، میزان غذائیت و شدت حرارت و رطوبت آن کار کرد.