نخود از بهترين حبوبات از ديدگاه طب سنتی

خواص نخود در طب سنتی: ملین و اشتها آور

نخود از بهترین حبوبات از دیدگاه طب سنتی است و بهترین نوع آن این است كه سفید، بزرگ و نسبتا تازه باشد. طبع نخود گرم و خشك است، البته نخودهای تازه كه سبز هستند گرم و مرطوب هستند.

درحدیثی از امام صادق (ع) و امام رضا (ع) درباره نخود آمده است كه فرمودند: «نخود برای درد كمر سودمند است».

در كتاب كافی نیز كه از نظر حدیث معتبر است یك حدیث در موردامام كاظم (ع) آمده است كه ایشان پیش و پس از غذا نخود پخته گاهی میل می كردند.

خواص نخود در طب سنتی

نخود اصطلاحا خون صالح تولید می كند؛ یعنی پس از خورده شدن، وقتی در بدن روی آن عملیات هضم صورت می‌گیرد، خونی كه بر اثر خوردن نخود تولید می شود دارای كیفیت بسیار خوبی است و تناسب اجزای خون را بهم نمی زند و بنابراین برای اكثر قریب به اتفاق انسانها غذایب سیار مفیدی است و مزاج آنها را بهم نمی زند.

مثلا مزاج را به گرمی زیاد یا سردی زیاد نمی برد و شخص را مریض نمی كند. اشتها آور هم هست. شاید یكی از دلایلی كه فرموده اند قبل از غذا نخود پخته میل شود به همین دلیل باشد.

تقویت كننده بدن و حرارت غریزی بدن است. حرارت غریزی آن حرارت درونی و ذاتی بدن است كه از بدو تولد و خلقت شخص با او هست و عامل حیاتش می باشد و باید با غذاهای مفید بطور مرتب جایگزین و تقویت شود.

نرم كننده شكم است. بنابراین برای كسانی كه یبوست دارند بسیار خوب است و یكجور ملین است. همچنین برای تقویت ریه، خشكی ریه و گرفتگی صدا نیز مورد بسیار مفیدی است، به طوری كه یكی از طرق مصرفش به این صورت است كه نخود را بپزند و با شیر استفاده كنند. البته قبل از مصرف باید نفخ آن گرفته شود.

نخود برای تقویت میل جنسی نیز بسیار مورد توصیه است. نخود به سه دلیل برای تقویت توان جنسی مفید است؛ یكی اینكه ایجاد حرارت می كند چون مزاجش گرم است و بنابراین میل جنسی را مخصوصا در سرد مزاجان افزایش می دهد.

دیگر اینكه غذاییت زیادی دارد و بنابراین تولید مایع جنسی كه حاوی سلول های جنسی است را زیاد می كند و سوم اینكه تولیدكننده گاز و اصطلاحا ریح است كه به همین دلیل نفاخ هم هست. گازی كه نخود در بدن ایجاد می كند باعث ایجاد حالت نعوذ در آلات تناسلی و موفقیت‌آمیز بودن نزدیكی می شود.

نخود را گاهی به صورت برشته و تفت داده شده استفاده می كنند كه درحالتی كه هنوز سرد نشده باشد برای بعضی از انواع بواسیر (هموروئید: بیرون زدگی عروق و مخاط مقعدی) خوب است.

گفته شده كه نخود با گوشت بهتر پخته می‌شود و این یكی از دلایلی است كه غذایی به نام آبگوشت هست و اكثر انسان ها هم دوست دارند و جزء غذاهای سنتی ایران است. حكمت های زیادی در این غذا هست و برای اكثر انسانها هم خوب است مگر افرادی كه خیلی چاق باشند.

در اینجا لازم به ذكر است كه اكثر غذاهای سنتی ایران دارای حكمت ها و نكات مفید طبی هستند مثلا در مورد آبگوشت؛ گوشت به اضافه نخود بهتر پخته می شود، گاها پودر زیره داخل آبگوشت می ریزند كه نفخ نخود را می گیرد و همچنین در طب سنتی گفته شده كه همراه آبگوشت یا پس از آن قدری ترشی میل شود زیرا ترشی، چربی و حرارت مزاجی آبگوشت رامقداری كم و تعدیل می‌كند؛ بنابراین هضم آبگوشت را هم بهتر می‌كند.

غذاهایی كه از نخود تولید می شود مثل فلافل، آش‌ها و سوپ هایی كه در آنها نخود وجود دارد اینها همه مقوی و چاق كننده هستند و همه خواص نخود را دارند.

در احادیث ذکر شده كه برای بهبود كمردرد از نخود استفاده شود. هم به شكل خوراكی مخصوصا در كسانی كه مزاج سرد دارند توصیه می شود و هم می توان آرد نخود را با گلاب گرم به صورت خمیر درآورد و آن را مثل ضمادی روی كمر مالید و روی آن را با سلفون پوشاندو سپس با یك پارچه یا كمربند طبی آن را بست، به طوری كه این ضماد چند ساعتی روی كمر بماند.

به‌دلیل خواص نخود و آن گرمی‌ كه در نخود و گلاب است و گرم كردن موضعی ناشی از آن سلفون و كمربند طبی، می شود انتظار داشت كه كمردرد بهبود پیدا می كند مخصوصا كمردردهایی كه از نوع كمردردهای سرد و خشك در افراد با مزاج سرد یا در فصول سرد بیشتر اتفاق می‌افتد یا در افراد لاغر و به دنبال سرمای هوا یا نشستن در جاهای سرد رخ می دهد (اصطلاحا قولنج).

در بعضی از خانم ها كه عادت ماهانه به تاخیر می افتد یا چند ماه یكبار رخ می‌دهد یا اصطلاحا می‌گویند پریود خوب باز نمی‌شود و جریان نمیابد و مخصوصا در كسانی كه مزاج سرد یا ضعف بدنی دارند و به‌دلیل این ضعف بدنی پریود نمی شوند، مصرف نخود می‌تواند بسیار كمك كننده باشد.

یكی از روش های ساده مصرف نخود این است كه آن را بپزند، آب نخود را جداگانه با عسل مخلوط و میل كنند. این تركیب مخصوصا برای تقویت قوای جنسی بسیار مفید است و خود نخود را می توانند در غذاهایی كه قبلا نیز گفته شد در آبگوشت و آش بریزند.

آب نخود و عسل برای پاك كردن كلیه و مثانه از سنگ‌ریزه و شن هم مفید است و اگر همین آب نخود را با مقداری پودر زیره، نمك و شوید بپزند و همراه با كمی روغن زیتون و خردل خورده شود، نفخ آن نیز گرفته شده، برای افرادی كه مزاج های سرد با یبوست دارند بسیار مفید است.

باید گفت تمامی موارد گفته شده درباره نخود درباره لپه هم صدق می‌كند. اما هضم لپه تا حدودی راحت‌تر از نخود است.

چه كسانی باید نخود را با احتیاط مصرف كنند

كسانی كه دچار نفخ معده و روده هستند یا سوء هاضمه دارند؛ كسانی كه دچار رفلاكس هستند؛ افرادی كه چاق هستند و می خواهند لاغر شوند، باید مدتی نخود مصرف نكنند.

نخود همراه با غذاهای سنگین دیگر نباید مصرف شود مگر اینكه با آنها پخته شده باشد و نهایتا یك غذای یکدست حاصل شده باشد مثل آبگوشت یا آش. پس خود نخود به تنهایی یك غذای نسبتا كامل است.

آشامیدن آب بعد از خوردن نخود بسیار زیان‌آور است. چون نخود نفاخ است اصلا نباید همراه و بعد از خوردن نخود تا حداقل یك ساعت آب نوشیده شود.

نان نخود

نان نخود امروزه خیلی كم است ولی ممكن است در جاهایی مصرف شود. هضم بسیار سخت و كندی دارد و به كندی از روده ها رد می شود وممكن است ایجاد سفتی و یبوست كند و احتمالا به همین دلایل امروزه زیاد مصرف نمی شود.

این نوع نان باید با قدری نمك و یا چیزهای چرب مصرف شود تا عوارضش تا حدودی جبران شود.