بررسی یک پژوهش: آیا ارتباطی بین شاخص التهابی رژیم غذایی، ریسک ابتلا به کووید-19 و شدت آن وجود دارد؟

شاخص التهابی رژیم غذایی، ریسک ابتلا به کووید-19

کروناویروس جدید (COVID-19) یک بیماری عفونی تنفسی است. این بیماری بار عظیمی از عوارض و مرگ و میر را در سراسر جهان تحمیل کرده است.

بیماران مبتلا به کووید-19 علائم و عوارض مختلفی در مراحل اولیه بیماری، به ویژه سردرد، خستگی، تب، اسهال، سرفه خشک و ضعف را تجربه می­کنند. در موارد شدید بیماری باعث بروز سندرم زجر حاد تنفسی، نارسایی اندام های متعدد و در نهایت مرگ میگردد.

مطالعات اخیر نشان داده اند که برخی از عوامل خطر، از جمله سن (بیش از 60 سال)، مرد بودن، بیماری های زمینه ای، وضعیت تغذیه نامناسب، کاهش لنفوسیت ها، کاهش هموگلوبین و طوفان التهابی ناشی از ویروس با شدت بیماری در بیماران کووید-19 مرتبط است.

کنترل نظارتی طوفان سیتوکین التهابی ناشی از ویروس ممکن است خطر پیشرفت بیماری و در نتیجه مرگ را کاهش دهد. داروها به عنوان واسطه اصلی کنترل التهاب بدن در بیماران COVID-19 در نظر گرفته می‌شوند.

با این حال، برخی از اصلاحات موثر در شیوه زندگی در این بیماران، مانند اصلاح رژیم غذایی و تمرین ورزشی، می تواند سیتوکین های التهابی را کاهش دهد و خطر بیماری و شدت علائم را کاهش دهد.

مطالعات متعددی نشان داده اند که شاخص التهابی رژیم غذایی (DII) در بهبود وضعیت التهاب بدن نقش دارد.

شاخص التهابی رژیم غذایی نمره ای است که تأثیر یک رژیم غذایی بر چندین نشانگر زیستی مرتبط با التهاب در بدن را ارزیابی می کند.

مطالعات مختلفی رابطه بین مولفه های نمره شاخص التهابی رژیم غذایی را با شدت و خطر ابتلا به کووید مورد بررسی قرار داده اند.

به طور مثال مطالعات نشان داده اند که میزان بالاتری از کمبود ویتامین D در بین بیماران کووید-19، به ویژه در مراحل شدید بیماری، مشاهده شده است.

امگا 3 همچنین یکی از عوامل موثر بر نمره شاخص التهابی رژیم غذایی است که عملکرد ضد التهابی دارد و می‌تواند کووید-19 و عوارض مرتبط با آن را بهبود بخشد.

سایر مولفه های شاخص التهابی رژیم غذایی با خواص آنتی اکسیدانی مانند ویتامین C، ویتامین E، مواد شیمیایی گیاهی، روی، و سلنیوم برای کاهش خطر التهاب در بین بیماران کووید 19 پیشنهاد شده اند.

همچنین مصرف فیبرهای خوراکی ممکن است منجر به کاهش سطح سیتوکین التهابی و افزایش فعالیت سیستم ایمنی در بیماران COVID-19 شود.

اخیراً، رابطه بین دریافت رژیم غذایی درشت مغذی ها و ریز مغذی ها و بیماری COVID-19 مشخص شده است. با این حال، هیچ مطالعه ای هنوز ارتباط بین شاخص التهابی رژیم غذایی، به عنوان یک شاخص غذایی مهم مرتبط با التهاب، و خطر ابتلا به بیماری و شدت علائم آن را بررسی نکرده است.

در مطالعه ای که توسط یک گروه تحقیقاتی با حضور دکتر سید مهدی میرغضنفری، پزشک، دکترای تخصصی  فیزیولوژی، معاون پژوهشی و مدير گروه طب سنتی دانشکده پزشکی و عضو هیئت علمی (دانشیار) دانشگاه علوم پزشکی ارتش، و پژوهشگر طب سنتی ایرانی انجام شده است ارتباط عدد شاخص التهابی رژیم غذایی با ریسک ابتلا به کووید-19 و شدت ابتلا به آن در 100 نفر مورد بررسی قرار گرفته است.

رابطه بین شاخص التهابی رژیم غذایی با خطر ابتلا به کووید-19 و شدت ابتلا به این ویروس تنفسی برای اولین بار در ایران به صورت یک مطالعه مورد شاهدی ارزیابی شده است.  

گروه مورد شامل 100 نفر بزرگسال 18 تا 65 سال مبتلا به کووید-19 و گروه شاهد شامل 100 نفر بزرگسال سالم بود.

رژیم غذایی، شاخص التهابی رژیم غذایی، شاخص توده بدنی، عفونت کووید-19، و شدت علائم در هر شرکت کننده ارزیابی شد.

نتایج

به طور خلاصه، این مطالعه با بررسی رابطه بین شاخص التهابی رژیم غذایی با خطر عفونت کروناویروس و شدت علائم آن نتیجه گرفت که بیماران مبتلا به کووید-19 به طور قابل توجهی مسن‌تر بودند و شیوع بیماری دیابت در مقایسه با گروه افراد سالم در بین آنها بیشتر بود.

علاوه بر این، شرکت‌کنندگان مبتلا به کووید-19 در مقایسه با افراد سالم در گروه کنترل، به میزان قابل‌توجهی چربی کل (چهار شکل چربی شامل چربی های اشباع، چربی های ترانس، چربی‌هایی با یک پیوند دوگانه و چربی هایی با چند پیوند دوگانه)، چربی اشباع و فیبرهای خوراکی بیشتری دریافت می کردند.

در مقابل، افراد سالم در گروه کنترل مقدار بیشتری کربوهیدرات، سدیم و آهن مصرف می کردند.

با این حال، تفاوت معنی‌داری در نمره شاخص التهابی رژیم غذایی بین افراد مبتلا به کووید-19 و گروه‌های سالم وجود نداشت. در نهایت، این مطالعه هیچ ارتباط خاصی بین امتیاز شاخص التهابی رژیم غذایی و خطر ابتلا به عفونت کووید-19 و شدت علائم آن شناسایی نکرد.

محققان در پایان این مطالعه تاکید کردند که مطالعات کوهورت آینده‌نگر بیشتر، با حجم نمونه بزرگ‌تر و دوره‌های پیگیری طولانی‌تر، برای تأیید صحت نتایج این مطالعه ضروری است.

به گفته دکتر میرغضنفری شاخصه های التهابی خوردنی‌ها و نوشیدنی‌ها به‌طور معمول از دیدگاه طب رایج بررسی می‌شوند اما جا دارد از دیدگاه طب سنتی نیز مطالعاتی انجام شود تا با بررسی مواد غذایی، ارتباط آن‌ها را با شاخصه‌های التهابی در بروز بیماری‌های عفونی مثل کرونا و سایر بیماریها مورد بررسی قرار دهند.

او در ادامه توضیح می دهد که منظور این است که آن دسته از خوردنی‌ها و آشامیدنیهایی که از دیدگاه حکمای طب سنتی در گروه مواد افزاینده خلطهای سودا و صفرا دسته بندی می‌شوند مانند کنسروها و فست فودها، گوشت گاو، عدس و قارچ (سودا)، و یا ادویه‌های تند (صفرا)، می‌توانند شاخص‌های التهابی بالایی داشته باشند.

بنابراین میرغضنفری می گوید به محققین پیشنهاد می‌شود با این رویکرد بر روی این دسته از خوردنی‌ها و آشامیدنی ها تحقیق کنند. شاید اگر این مطالعه نیز چنین رویکردی داشت نتایج بین دوگروه شاهد و مورد تفاوت معناداری داشتند.

اوا ادامه داد: شاید این نتیجه حاصل می‌شد که افرادی که در رژیم غذایی خود از مواد سودازا و یا صفرازای بیشتری استفاده می‌کنند با تولید شاخص‌های التهابی بالاتر بیشتر از سایرین مستعد ابتلا به کرونا و یا ابتلای شدیدتر به این بیماری و سایر بیماری‌ها باشند.

این مطالعه در فوریه 2023 در ژورنالInternational Journal of Preventive Medicine دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با ایمپکت فکتور به چاپ رسیده است.