خواص هل در طب سنتی؛ کمک کننده به هضم و بادشکن

خواص هل در طب سنتی؛ کمک کننده به هضم و بادشکن

در میان خواص هل در طب سنتی می توان از کمک به هضم و بادشکن بودن آن یاد کرد.

نام دیگر هل “حماما” است. میوه هل دارای غلافی است که دانه‌هایی در آن قرار دارند. . بهترین نوع هل دارای رنگ سفید است که بوی خیلی تندی داشته باشد.

مزاج هل گرم و خشک است و در درجه دوم قدرت قرار دارد، یعنی خیلی قوی نیست که در مقادیر کم، به مصرف کننده آسیبی برساند. به همین جهت در خیلی از خانه ها برای خوشبو کردن غذا یا چای استفاده می‌شود.

در قدیم اگر جایی از بدن دمل (توده هایی حاوی مواد زائد) ایجاد می‌شد، از هل ضمادی درست می‌کردند و روی آن قرار می‌دادند تا اصطلاحا برسد و سر باز کند.

امروزه نیز کسانی که توده‌های چربی زیرپوستی (لیپوم) دارند می‌توانند هل را بگذارند دم بکشد و روی ناحیه مربوطه بمالند. اگر روزی یک بار از این ماده استفاده کنند به مرور زمان نتیجه می‌گیرند و چربی مربوطه حل و رفع می‌شود. بدیهی است که این کار باید همزمان با پرهیزهای مربوطه باشد.

هل مقوی معده و سیستم هاضمه است و به خاطر همین در برخی از داروهای طب سنتی استفاده می‌شود. در برخی شیرینی‌ها مخصوصا شیرینی های  ناحیه کرمان و یزد نیز به صورت جوارش (گوارش، یعنی کمک کننده به هضم) استفاده می‌شود.

هل موجب باز شدن مجاری درون کبد و طحال نیز می‌شود. طحال نزدیک معده قرار دارد و محل ذخیره خلط سودا در بدن است. خلط سودا ماده سنگین و تیره رنگ و سرد و رسوب دهنده است بنابراین طحال استعداد ملتهب شدن نیز دارد. پس هل برای این افراد هم مفید است. مخصوصا در فصل‌های سرد برای افرادی که دچار دردهایی در ناحیه زیر دنده چپ می‌شوند و یا هنگامی که تند راه می‌روند چنین دردهایی را تجربه میکنند بسیار مناسب است.

هل ممکن است مخصوصا برای افرادی با مزاج گرم ایجاد سردرد کند. هل خاصیت خواب آوری و شادی آوری نیز دارد و حتی گفته شده می‌تواند مست کننده هم باشد. البته در مقادیر دارویی می‌تواند چنین اثری داشته باشد و در مقادیر معمولی چنین مشکلی ایجاد نمی‌کند.

بنابراین برای افرادی که دچار افسردگی، خمودگی و غمگینی هستند خوب است. مخصوصا که این مشکلات در پاییز نیز افزایش می‌یابد. عرق هل هم می‌تواند موثر باشد و خواص هل را در حد کمتر همراه دارد.

جالب است که خود هل می‌تواند مخصوصا برای افرادی با مزاج گرم ایجاد سردرد کند. در حالی که روغن آن برای رفع برخی از سردردها مخصوصا سردردهای ناشی از باد و سرما و سینوزیت می‌تواند مفید باشد.

افرادی که مزاج سرد و خشک دارند دچار اسپاسم در بدن می‌شوند. مالیدن روغن هل به گردن و پس سر موجب رفع سردردهای سوداوی و ناشی از گرفتگی عضلات (که معمولا در شب و اول صبح بیشترند) می‌شود.

هل برای قفسه سینه نیز خوب است. برای نرم کردن قفسه سینه مخصوصا در فصل های سرد که خشونت صدا ایجاد می شود، مفید است.

افراد می توانند از بخور هل نیز استفاده کنند یعنی نیمکوب هل را در آب ریخته و روی شعله ملایم قرار داد تا آرام بجوشد.بخارات برخاسته از آن وارد مجاری هوایی شده و اسپاسم و سرفه را رفع می‌کند.

هل بادشکن است و موجب رفع باد و نفخ نیز می‌شود. پودر آن را می‌توان روی زبان ریخته و با آب دهان آرام آرام قورت داد یا حتی می‌توان روی غذا ریخت. هم موجب خوشبو شدن غذا می شود و هم نفخ آن را می‌گیرد.

می‌توان هل را جوید. برای استحکام لثه و رفع رطوبت ها و لزوجت‌های (مواد لزج غلیظ چسبان) مانده در لابه لای دندان‌ها یا فضای بین دندان و لثه نیز بسیار خوب است. موجب خوشبو شدن دهان هم می‌شود.

از علل شایع بوی بد دهان، تجمع رطوبت ها و مواد زائد ناشی از غذاخوردن غیر اصولی، در حفرات و فضاهای دهانی است که حتی ممکن است با مسواک و نخ دندان نیز برطرف نشوند. هل موجب رفع و دفع این مواد زائد می‌شود و دهان را پاکسازی می نماید.

هل را می‌توان پودر و با مقداری نمک دریا مخلوط کرد و به عنوان خمیردندان گاهی استفاده نمود؛ برای استحکام لثه و سفید شدن رنگ دندان مفید است.

هل موجب سهولت در دفع ادرار و عادت ماهانه می‌شود و گفته می‌شود که برای توده‌های رحمی (که امروزه عمده آنها فیبروم نامیده می‌شود) مفید است. هم به صورت خوراکی و هم نشستن در محلول دم کرده صاف شده استفاده می شود. مثلا هفته‌ای سه بار این کار را انجام دهند و هر بار ده دقیقه در آن آب بنشینند.

می توان آن را حقنه واژینال نمود یعنی همان محلول دم کرده فوق را با سرنگ داخل واژن تزریق کرده و پس از پنج دقیقه دفع نمایند. کسانی که دچار مشکل پروستات هستند و لذا تکرر ادرار یا بند آمدن ادرار آن ها را اذیت می کند، می‌توانند از هل استفاده کنند چرا که هل بازکننده ادرار است.

موجب می‌شود بافت پروستات نرم و کمی سست شود و لذا فشار خود را از روی مجرای ادرار (که از ضخامت پروستات رد می شود) برمی دارد و در نتیجه ادرار به راحتی و سهولت دفع شود.

دم کرده آن به صورت خوراکی یا موضعی، برای رفع برخی انواع دردهای مفاصل یا نقرس می تواند مفید باشد.